Giun Tóc

giun-toc-phong-kham-benh-ky-sinh-trung (2)

Nhiễm giun tóc mặc dù không gây nguy cơ tử vong cho ký chủ nhưng lại có thể khiến người bệnh bị sa trực tràng, nhiễm trùng thứ phát, thiếu máu nghiêm trọng,…Vì vậy, cần điều trị giun tóc ngay khi người bệnh phát hiện bản thân bị nhiễm loại ký sinh trùng này. Galant sẽ bật mí triệu chứng bệnh lý, cách điều trị và phòng bệnh giun tóc hiệu quả nhất ngay trong bài viết này. 

Nhiễm giun tóc là bệnh gì?

Nhiễm giun tóc (tên khoa học là Trichuris trichiura) là bệnh nhiễm ký sinh trùng đường ruột phổ biến thứ 3 trên thế giới. Theo số liệu thống kê thì ước tính có đến gần 800 triệu người trên thế giới đang bị loại ký sinh trùng này làm phiền.

Trichuris trichiura chính là tác nhân chính gây bệnh nhiễm ký sinh trùng giun tròn hay còn gọi là giun tóc. Bởi chúng có phần đầu mảnh nhỏ như sợi tóc, dùng để cắm sâu vào niêm mạc của ruột già. Trichuris trichiura phát triển mạnh mẽ ở các vùng cận nhiệt đới và nhiệt đới như Việt Nam nên tỷ lệ nhiễm bệnh tại nước ta khá cao.

Trichuris trichiura (giun tròn) có màu sữa hoặc hồng nhạt. Con giun cái dài chừng 50mm có phần đuôi thẳng còn giun đực chỉ khoảng 45mm với phần đuôi hơi cong và có 1 gai sinh dục. 

Giun cái đẻ mỗi ngày từ 5 đến 7 ngàn trứng. Trứng của loài giun này sẽ nở thành ấu trùng trong khoảng 17 đến 30 ngày với nhiệt độ thích hợp. Nên nếu không được kiểm soát, phòng bệnh cẩn thận thì tỷ lệ người nhiễm bệnh sẽ không ngừng tăng cao.

Bệnh nhiễm Trichuris trichiura lây truyền như thế nào?

Ảnh 2: Người lây bệnh giun tròn do đi chân trần trên nền đất cát có ấu trùng giun và thói quen ăn uống kém vệ sinh (Nguồn: Internet) 
Ảnh 2: Người lây bệnh giun tròn do đi chân trần trên nền đất cát có ấu trùng giun và thói quen ăn uống kém vệ sinh (Nguồn: Internet)

Trichuris trichiura ký sinh trong ruột người sau đó giao phối và đẻ trứng. Trứng giun theo phân thải ra ngoài môi trường gặp đất ẩm sẽ phát triển thành ấu trùng. Ai đi chân trần hoặc trên chân tay có vết thương hở trên nền đất ẩm có chứa ấu trùng giun chắc chắn sẽ bị nhiễm bệnh do ấu trùng giun xuyên qua da.

Ngoài ra, người còn có thể nhiễm bệnh nếu ăn phải rau, thức ăn có nhiễm trứng giun, nước uống lã có nhiễm trứng giun. Trứng giun vào ruột non và nở thành ấu trùng di chuyển đến manh tràng ký sinh. Đầu giun ngoạm vào thành ruột lấy dinh dưỡng nuôi thân, phần đuôi lơ lửng để sẵn sàng giao phối với con khác giới, tiếp tục chu kỳ mới.

Dấu hiệu nhận biết nhiễm bệnh giun tròn (Trichuris trichiura)

Tại những vị trí giun ngoạm hút dinh dưỡng ở thành ruột bị tổn thương, viêm và chảy máu. Số lượng ký sinh trùng này trong ruột càng lớn thì triệu chứng bệnh lý càng rõ rệt như:

  • Đau bụng, khó chịu toàn thân, mệt mỏi, buồn nôn, chán ăn;
  • Đau mỗi lần đại tiện, phân có thể có máu và kèm theo dịch nhầy (dấu hiệu này gặp ở giun tóc ký sinh nhiều hơn giun khác). Do Trichuris trichiura gây tình trạng ruột già bị kích thích khiến người bệnh liên tục mót đại tiện, đi mỗi lần một ít, phân có máu, nhầy.
  • Rối loạn hấp thu, nhiều chất dinh dưỡng bị mất khiến việc phát triển thể chất kém, nhất là ở trẻ nhỏ nhiễm Trichuris trichiura;
  • Thiếu máu mãn tính khiến tóc dễ gãy rụng, da khô, móng dễ gãy, da xanh, chóng mặt,…
  • Một số trường hợp bị nổi mẩn ngứa, dị ứng,…

Ngoài những triệu chứng trên, nếu nhiễm Trichuris trichiura quá nặng người bệnh còn có thể bị sa trực tràng, viêm ruột do thành ruột bị tổn thương, nhiễm trùng thứ phát do có nhiều vết chảy máu trong thành ruột.

Ảnh 4: Nếu bệnh nhân nhiễm giun tròn nặng có thể bị sa trực tràng, viêm ruột, nhiễm trùng thứ phát (Nguồn: Internet)
Ảnh 4: Nếu bệnh nhân nhiễm giun tròn nặng có thể bị sa trực tràng, viêm ruột, nhiễm trùng thứ phát (Nguồn: Internet)

Hiệu quả của việc điều trị giun tóc

Thông thường, những người bị nhiễm Trichuris trichiura còn nhiễm cả giun móc, giun đũa. Nên nếu muốn điều trị bệnh ký sinh trùng này hiệu quả nhất, bác sĩ sẽ cho dùng thuốc đặc trị giun sán kèm theo thuốc chống viêm (nếu cần thiết). 

Bên cạnh đó, nếu người bệnh bị sa trực tràng, thiếu sắt, thiếu dinh dưỡng,…thì bác sĩ sẽ cho đơn bổ sung sắt cùng các phương pháp điều trị bệnh lý kèm theo. 

Xem thêm: Giun Lươn

Những đối tượng nào nên được kiểm soát và điều trị bệnh giun tóc?

Ảnh 5: Trẻ em cần được kiểm soát và điều trị mọi bệnh lý ký sinh trùng (Nguồn: Internet)
Ảnh 5: Trẻ em cần được kiểm soát và điều trị mọi bệnh lý ký sinh trùng (Nguồn: Internet)

Bệnh nhiễm Trichuris trichiura có thể nói là không chừa bất kỳ ai, độ tuổi nào cũng có thể bị nhiễm loại ký sinh trùng này. Tuy nhiên, trẻ em là đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao nhất vì thói quen chơi đùa, chạy nhảy chân trần trên nền đất cát.

Ngoài ra, tỷ lệ nhiễm Trichuris trichiura ở nông thôn cao hơn thành thị, nhất là những nơi có môi trường đất, nước bị ô nhiễm, những vùng còn tập quán dùng phân tươi bón rau, bón cây, bón ruộng. Hoặc những người có thói quen ăn đồ tái sống, uống nước lã,…

Những đối tượng này nên được kiểm soát và điều trị Trichuris trichiura ngay nếu phát hiện dương tính với chủng ký sinh trùng này.

Chẩn đoán nhiễm bệnh giun tóc bằng cách nào?

Ảnh 6: Phần lớn những đối tượng bị nhiễm Trichuris trichiura được cho xét nghiệm phân tìm trứng giun tròn (Nguồn: Internet)
Ảnh 6: Phần lớn những đối tượng bị nhiễm Trichuris trichiura được cho xét nghiệm phân tìm trứng giun tròn (Nguồn: Internet)

Phần lớn những đối tượng bị nhiễm Trichuris trichiura không có các triệu chứng lâm sàng giúp phân biệt với các bệnh nhiễm ký sinh trùng khác. Hơn nữa, bệnh chỉ rõ rệt nếu người bệnh đã ở giai đoạn nhiễm nặng. 

Do đó, phương pháp giúp chẩn đoán chính xác nhiễm Trichuris trichiura là soi phân để tìm kiếm trứng giun. Ngoài ra, bác sĩ còn thực hiện nội soi đại trực tràng. Thông qua hình ảnh nội soi, bác sĩ sẽ phát hiện giun tròn (Trichuris trichiura) trưởng thành đang cắm đầu hút chất dinh dưỡng ở thành ruột.

Những xét nghiệm nào cần thực hiện trước điều trị Trichuris trichiura?

Như đã chia sẻ ở trên, để chẩn đoán chính xác người nhiễm bệnh giun tóc, có 2 phương pháp chủ yếu là: xét nghiệm phân, xét nghiệm máu và xét nghiệm hình ảnh thông qua nội soi đại trực tràng. 

Và xét nghiệm phân là phương pháp thường được sử dụng nhất. Phân của người bệnh sẽ được đặt dưới kính hiển vi để tìm trứng giun. 

Xét nghiệm phân có nhiều cách, cách hiện đại nhất là dùng phương pháp Kato Katz không chỉ chẩn đoán chính xác bệnh mà còn biết mức độ nhiễm ký sinh trùng nặng hay nhẹ. 

Bác sĩ sẽ cho người bệnh xét nghiệm máu để xác định tình trạng thiếu máu, thiếu chất dinh dưỡng ở mức nào để có phác đồ điều trị hợp lý. 

Trong trường hợp nghi ngờ bệnh nhân bị viêm loét, sa trực tràng hoặc nhiễm trùng thứ phát bác sĩ mới cho bệnh nhân thực hiện phương pháp xét nghiệm xâm lấn – nội soi đại trực tràng. 

Những xét nghiệm thực hiện sau điều trị nhiễm Trichuris trichiura

Sau khi điều trị chủng ký sinh trùng này, người bệnh sẽ được bác sĩ cho kiểm tra phân một lần nữa. Và được tiếp tục soi phân tìm trứng giun sau từ 3 đến 6 tháng sau khi điều trị. Nếu không phát hiện thêm trứng giun trong phân thì tức là người bệnh đã được điều trị khỏi hoàn toàn.

Bên cạnh đó, nếu bệnh nhân có biểu hiện thiếu máu, thiếu sắt, thiếu chất dinh dưỡng trước đó, bác sĩ có thể cho bệnh nhân xét nghiệm máu để biết tình trạng này đã được cải thiện hay chưa sau phác đồ điều trị và chế độ dinh dưỡng đã thay đổi trước đó.

Phương pháp điều trị giun tóc hiệu quả nhất

Như đã chia sẻ, người nhiễm giun tóc thường nhiễm một số loại giun phổ biến khác như: giun móc, giun đũa,…Do đó, phương pháp điều trị Trichuris trichiura hiệu quả nhất vẫn là cho bệnh nhân dùng thuốc đặc trị giun sán như: Albendazol hoặc Mebendazol. 

Xem thêm: Giun Kim

Nếu người bệnh thiếu máu bác sĩ có thể cho dùng thuốc bổ sung sắt kết hợp với thuốc đặc hiệu trị giun sán, bổ sung vitamin, dưỡng chất cần thiết cho cơ thể. Liều lượng, liệu trình và thời gian nghe theo những khuyến cáo của bác sĩ.

Thời gian và liệu trình điều trị Trichuris trichiura

Thời gian và liệu trình điều trị Trichuris trichiura phụ thuộc vào tình trạng nhiễm bệnh nặng hay nhẹ của người bệnh. Nếu ở thể nhẹ chỉ cần cho uống thuốc xổ giun sán liều duy nhất, uống 1 ngày là được.

Nhưng nếu bệnh nhân ở thể nặng, thuộc đặc trị giun sán Albendazol (400mg) hoặc Mebendazol (500mg) được dùng liên tục trong vòng 3 ngày. Số lần dùng thuốc phụ thuộc vào việc người bệnh nhiễm 1 loại giun hay nhiễm nhiều loại giun khác.

Một số đối tượng như: phụ nữ đang cho con bú, phụ nữ mang thai 3 tháng đầu, trẻ em dưới 2 tuổi thì việc thăm khám các bệnh nhiễm ký sinh trùng và dùng thuốc cần tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.

Những lưu ý sau khi điều trị giun tóc

Ảnh 8: Giữ gìn vệ sinh cá nhân và giữ vệ sinh cho trẻ (Nguồn: Internet)
Ảnh 8: Giữ gìn vệ sinh cá nhân và giữ vệ sinh cho trẻ (Nguồn: Internet)

Trong và sau quá trình điều trị khỏi hẳn Trichuris trichiura, người bệnh cần chú ý những điều sau:

  • Tuân thủ phác đồ điều trị, liều lượng thuốc, thời gian dùng thuốc, chế độ dinh dưỡng theo lời khuyên của bác sĩ;
  • Chú ý thời gian tái khám theo đúng lịch hẹn của bác sĩ;
  • Tẩy giun 1 năm 2 lần định kỳ;
  • Rửa sạch và nấu chín kỹ rau, thức ăn;
  • Giữ gìn vệ sinh cá nhân; 
  • Rửa tay chân cho trẻ liên tục nếu trẻ chạy nhảy nô đùa trên nền đất bằng chân trần;
  • Uống nước đun sôi để nguội;
  • Xử lý, quản lý phân tươi khoa học, hợp vệ sinh;
  • Ngâm rửa và gọt vỏ trước khi ăn trái cây;
  • Từ bỏ tập quán dùng phân tươi bón ruộng, bón cây trồng;
  • Xỏ dép, ủng nếu cần phải tiếp xúc với đất cát bẩn;

Lợi ích khi điều trị giun tóc tại phòng khám Galant

Mọi bệnh nhân khi nghi ngờ bị nhiễm ký sinh trùng đến phòng khám Galant đều được thực hiện các kiểm tra y tế cần thiết nhằm xác định chính xác bệnh lý nhiễm ký sinh trùng. 

Với trang thiết bị hiện đại cùng đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm, các bác sĩ của Galant luôn đưa ra những chẩn đoán bệnh lý chính xác nhất. Từ đó, xây dựng được phác đồ điều trị thích hợp đạt hiệu quả tối ưu cho mỗi người bệnh.

Không chỉ vậy, sau quá trình điều trị, các bác sĩ của Galant còn không quên ghi chú thời gian khám bệnh, căn dặn người bệnh thực hiện chế độ dinh dưỡng khoa học để cân bằng sức khỏe, lấy lại thể trạng tốt nhất sau quãng thời gian xổ giun sán thành công.

Quý vị nếu đang nghi ngờ bản thân bị nhiễm giun tóc hoặc các bệnh ký sinh trùng khác, hãy bỏ ra vài giờ quý báu đến phòng khám Galant để kiểm tra và điều trị bệnh ngay tránh biến chứng đáng tiếc nhé! Facebook

Tìm hiểu thêm về các loại ký sinh trùng khác

Sán chóSán mèoSán sơ mít  – Sán dâySán lá gan nhỏGiun kimGiun lươnGiun mócGiun đũa